شرکت مهندسی عمرانی خونه ساز به استحضار میرساند انجام کلیه مراحل ساختمانی از قبیل طراحی نظارت واجرا
را در تمام نقاط تهران با نازل ترین قیمت و کیفیت عالی انجام میدهد .
مصالح ولوازم خود را با قیمت مناسب از ما بخواهید.با تماس با دفتر از قیمت آنلاین مصالح با خبر شوید
.
همچنین شما میتوانید از سایت اصلی ما بازدید کنید.
لوازم ومصالح:
خرید بهترین لوازم ساختمانی و همچنین ارزانترین مصالح را به ما بسپارید
کافیست با شماره گیری تلفن دفتر از قیمت های انلاین و به روز شرکت در مورد مصالح آگاه شوید.
همینطور با مراجعه به سایت اصلی گروه خونه ساز میتوانید شرح کلی مصالح وکیفیت وطرح و رنگ آن را ببینید.
www.khunesaz.com
77474023
22861336
شماره تماس دفتر ساعت کاری از8صبح الی 9شب.
شرکت فنی مهندسی خونه ساز انواع سازه های دنیا در مقاله ی
زیر گردآوری کرده است:
گرداورنده:
سروش علی نژاد
از گروه مهندسی پیمانکاری خونه ساز
مقدمه
در نگاه نخست سازه تدبيري براي برپايي بنا به نظر مي رسد. چنين نگرشي جدايي سازه و معماري را به عنوان دو موضوع مجزا مطرح مي كند. از تعريف معماري ارائه شده توسط ويتروويوس چنين استنباط مي شود كه سازه جزء تفكيك ناپذير معماري است و در هر يك از حوزه ها يعني استحكام، عملكرد و زيبايي نقش تعيين كننده دارد. سازماندهي فضايي ، تشكيل حجم ، تعريف فرم و فضا، تبيين نظام ساختاري توسعه فضا در معنا بخشي به محورها و آرايشها، بيان مفاهيمي چون : حصر، شروع، امتداد، ريتم ، تكرار و... از نقشهاي با اهميت سازه در معماري به حساب مي آيند. نقش سازه در تاثير بر ذهن ، انتقال مفاهيم و پيام هاي سمبليك ، چگونگي ادراك فضا، نمايش سطح تكنولوژي و رشد فناوري و بيان احساسات هنري موجب تقويت قابليتهاي معماري به عنوان نيازي مبرم و هنري والا در زندگي بشر شده است. بدين ترتيب سازه را مي توان به مثابه زباني براي بيان و يا نقد معماري دانست. از طرف ديگر معماري خود رشد و توسعه سازه را سبب شده، شكل ، مقياس و نوع آنرا تعيين مي كند. امروزه نياز بيش از پيش در توجه به معماري فضاهاي شهري و ساختمانهاي عمومي كه سازه در آنها بيشتر نمايان است افق جديدي در تعامل معماري و سازه گشوده كه بي شك معماري فردا را متحول خواهد كرد. همچنين تصور ساماندهي فضاهاي داخلي بناها از ديد معماري، خصوصا ساختمان هاي عمومي بدون عناصر سازه اي غير ممكن است. اين مقاله در تبيين تعامل ميان سازه و معماري به عنوان دوقسمت جدايي ناپذير سعي دارد استفاده از تمام توانايي ها در ايجاد و خلق فضاي هنرمندانه را مطرح و پيشنهاد نمايد و مي تواند زمينه مناسبي براي رشد و توسعه هر دو حوزه و درك متقابل معماران و مهندسين ساختمان جهت بهتر و زيباتر شدن فضاهاي زندگي انسان باشد.
سازه در معماری
سازه همواره یکی از اجزا ضروري معماري بوده و هست. چه هنگام ساخت سرپناه ساده براي یک خانواده وچه هنگام ایجاد فضاي بزرگی که صدها نفر بتوانند در آنجا اعمال عبادي ، تجاري و .... خود را انجام دهند. بعنوان یک اصل ،همواره انسان ناگزیر از بکار بردن مقادیر معینی از مواد خاص و شکل دادن به آنها بوده استتا بتواند ساختار معماریش را در برابر نیروي جاذبه زمین و سایر بارهاي وارده بر ساختمان ایستایی بخشد و غیر از بحث ایستایی سازه ، تغییر و تحولات در فرمهاي معماري نیازمند سازه هاي خاصی بوده اند که روند تحولات آنها از زمان پیدایش معماري مدرن تا حال کاملاً مشهود است و در این نوشتار سعی شده است به نقش پایداري فرم هاي معماري بوسیله سازه و همچنین به نقش زیبا شناختی آن در معماري پرداخته شود.
سالهاست که فرمهاي گوناگون معماري در مسیر تحول بشري خلق شده اند و براي ایستایی و پایداري این فرمها به مسائل سازه اي و ایستایی توجه می شد که عمدتاً بوسیله دیوارها وطاقی ها جرزهاي باربر این امر صورت می پذیرفت. انقلاب صنعتی تحول شگرفی در همه عرصه ها ایجاد کرده بخصوص با کشف فولاد وجایگزینی ستون فولادي بعنوان عنصر باربر و همچنین حذف عناصر باربر سنتی و در این وادي خلق آثار معماري و ایجاد فرمهاي نوین و بدیعی که در گذشته تصور آن ممکن نبود به منصه ظهور رسید از این رو حذف دیوارهاي باربر و جرزها به طراحان امکان بیشتري در طرح پلان آزاد و همچنین نماي آزاد داده است و این امر باعث تحول و گسترش فضایی در معماري شد. علاوه بر این کشف بتن و ترکیب آن با فولاد و بصورت بتن مسلح باعث خلق آثار جدید شده بود که نمونه این آثار را می توان در کارهاي لوکوربوزیه دید و از آن زمان تا کنون تغییر و تحولات زیادي صورت گرفتبطوریکه در معماري هاي تک سازه بعنوان عنصري که در ترکیب با فرم معماري میباشد خود را مطرح می کند که دراین سبک فقط ایستایی فرم مطرح نمی باشد. بلکه خود سازه بصورت یک اثر معماري بیان می شود با space fram شناخت و بهره گیري از عناصر دیگر باربر، چون و سازه هاي کابلی و سازه هاي فضاکار تداوم تحول در این عرصه را شاهد هستیم.
ارتباط سازه و معماری:
بصورت کلی می توان 2 محور اصلی براي نقش و ارتباط سازه و معماري تعریف و تعیین نمود که شامل این موارد می باشد :
1) وظیفه اجرا و نگهداري فرم هاي معماري
2) کمک به امر زیبا شناختی در معماري
وظیفه اجرا و نگهداري فرم هاي معماري :
بطور کلی هر فرم در معماري براي ایستایی و پایداري خود نیاز به یک سازه و استراکچر دارد که بتواند عملکرد خود را بعنوان فرم معماري انجام دهد که شاید بتوان متنوع ترین فرم ها را بوسیله ساده ترین آرایش ستون گذاري اجرا و تعریف نمود برخلاف برخی از طراحان و معماران که فکر می کنند باید براي آرایش و چیدمان ستون گذاري ، آرایش خاصی از ستون گذاري را طراحی نمود اما ، با کمی دقت می توان دریافت که اینطور نیست بطوریکه بهترین روش ستون گذاري براي فرمها و اشکال این است که تقسیم بندي تابعی از تقسیم بندي هاي هندسی فرم یا شکل باشد. بطور مثال بهترین روش ستون گذاري در فضاهاي دایره اي شکل این است که ستون گذاري بر اساس شعاع یا محورهاي آن انجام شود و یا براي فضاهاي مربع یا مستطیل شکل بر اساس تقسیم بندي منظم هندسی که برگرفته از اقطار و شبکه هاي آن باشد , استفاده کرد و یا اینکه شش ضلعی شکلی است که نمی توان آن را غلط کشید زیرا در ساخت آن از مثلث متساوي الاضلاع استفاده شده و این شکل را نیز نمی توان غلط کشید و اگر شش عدد از این مثلثها را در کنار هم قرار دهیم
شکل شش ضلعی بدست می آید که از این اصول می توان در ستون گذاري اشکال استفاده کرد. تا منجر به خلق فضاهایی شوند که بتوان بهترین استفاده بهینه را از آنها نمود.
کمک به امر زیباشناسی در معماري( زیبایی سازه اي)
کمک به امر زیبایی در معماري بوسیله سازه از 2 طریق حاصل می شود :
1-از طریق نمایان شدن سازه در بنا
2- از طریق ایجاد تناسب زیبا شناختی بوسیله سازه هاي پنهان در بنا
نمایان شدن سازه در بنا
در برخی از بناها مانند معماري هاي تک سازه بعنوان عناصر تشکیل دهنده در بنا وبخصوص از نماي ساختمان خود را مطرح می کند و یک هندسه مدول در بنا می تواند ایجاد کند که خود این عناصر سازه اي باعث بوجود آمدن ریتم یا تکرار و تقسیم بندي شبکه اي و .... می شوند و سازه و ساختار بعنوان تزئینات هم در بناها مطرح هستند. بطوریکه در ویلا شواب لوکوربوزیه 1 عناصر سازه اي خود را بصورت طاق وعناصر باربر نمایان می سازند.
ایجاد زیبا شناختی به وسیله سازه هاي پنهان در بنا :
بطور کل سازه نمی تواند صحیح و کامل باشد مگر در صورت تلفیق با زیبایی معماري باشد وزیبایی معماري حاصل نخواهد شد مگر اینکه بوسیله سازه هاي صحیح و منطقی اجرا شده باشد در خیلی از بناها عناصر سازه اي چندان مشهود نیستند و مانند اسکلت بدن انسان با پوشش معماري پوشانده شده اند وهمانطوریکه یک استخوان کج و بدون تناسب در بدن انسان عدم تناسب بوجود می آورد و حرکت بدن را دچار مشکل می کند یک سازه غیر منطقی و بدون تناسب و بدون محاسبات صحیح موجب زشتی فرم معماري خواهد شد. بطوریکه در خیلی از فضاها بدلیل طراحی نا مناسب معماري و سازه اي ستون، بعنوان یک عنصر مزاحم در قسمتهاي نامناسب فضا خود نمایی می کند که از کارایی مفید فضایی میکاهد.
هیچ سازه اي بخاطر خود سازه ایجاد نمی شود هدف اصلی یک سازه محصور کردن ومشخص نمودن یک فضا است و در همین راستا باید تلاش شود تا به کمک عناصر سازه اي بتوانیم هم فرم زیبا و اصولی را اجرا نمائیم و هم خود سازه را بعنوان یک عنصر در ترکیب با معماري ببینیم.
انواع سازه در معماری
- سازه های اسکلتی
- سازه های فولادی
- سازه بتن آرمه
- سازه فضاکار
- سازه کابلی
- سازه های غشایی
- سازه های پوسته ای
- سازه های چادری
- سازه های پنوماتیک(بادی)
- گنبدهای ژئودزیک
سازه اسکلتی
بارهای زنده و مرده از طریق اسکلت ساختمان (سیستم تیر وستون) به فونداسیون انتقال می یابد.
سازه فولادی
در این نوع ساختمان ها برای ساختن ستون ها و پل ها از پروفیل های فولادی استفاده می شود.مقاومت بالای فولاد در کشش و فشار، خاصیت ارتجاعی و انعطاف پذیری و شکل پذیری، مقاطع کوچکتر و سبکتر، همگن بودن فولاد و... از محاسن این سازه است و از معایب آن میتوان به این موارد اشاره کرد: خوردگی و زنگ زدگی، مقاومت کم مقابل آتش سوزی، هزینه اولیه زیاد
سازه بتن آرمه
تشکیل یافته از اجزای زیر: بتن و فولاد
ستون ها در این سازه مانند تیرها اعضای خطی هستند، فرق آن با تیر این است که ستون نیروی فشاری را تحمل میکند ولی تیر لنگر خمشی را تحمل می کند.
سازه فضاکار
سازه های فضایی شکل های هندسی منظمی هستند که در کنار یکدیگر تکرار شده اند، و با اتصال مکرر این اجزا شبکه ای مستحکم و یکپارچه با ساختاری سه بعدی ایجاد میکنند.
سازه کابلی
اجزای اصلی که همان کابل ها هستند به صورت کششی عمل می کنند.در این سازه یک دکل قائم یا مایل به صورت متقارن یا نامتقارن وظیفه مهار نیروی کششی کابل ها و تبدیل آنها به تنش فشاری و انتقال آن به پی را به عهدا دارد.
سازه های غشایی
غشا ورق نازکی از ماده است که برای انواع مقاصد عملکردی تنها تنش کشش تولید می کند و در مقابل فشار و برش مقاومتی از خود نشان نمی دهد.
سازه های پوسته ای
این سازه نیاز به تکیه گاه ممتد روی زمین دارد، که این تکیه گاه ها بستگی به طرح معماری دارد. این سازه برای دهانه های متنوع قابل اجراست. و به صورت اکسپوز می باشد.
سازه های چادری
نیروی کششی به صورت کابل به زمین منتقل می شود بنابراین مقداری از فضای اطراف را اشغال می نماید. و اکثرا به صورت سازه های موقتی می باشند که دارای ظاهری جذاب هستند و بسیار مناسب برگزاری نمایشگاه های موقت هستند.
سازه های پنوماتیک(بادی)
سازه بادی بارها از طریق پوسته هایی با تنظیم فشار داخلی به تکیه گاه انتقال می دهند.و دو نوع پر شده از هوا و متکی به هوا تقسیم بندی می شوند.
گنبدهای ژئودزیک
سازه فضاکار کروی است که تنش های فشاری را از طریق نصف النهار و تنش های کششی یا فشاری را از طریق مدارهای کره به تکیه گاه ها منتقل می کند.
طبقه بندی سازه ها به لحاظ عملکرد سازه ای در انتقال نیرو
- سازه با عملکرد مقطعی مانند سازه های تیروستون ريال قابی، دال تخت
- سازه با عملکرد برداری مانند خرپاهای تخت، خرپاهای قوسی، خرپاهای فضایی
- سازه با عملکرد شکلی مانند سازه های کابلی، چادری، بادی ، قوسی
- سازه با عملکرد سطحی مانند سازه های پوسته ای
قسمت دوم:
مقاله انواع سازه های ساختمان
برای دیدن سایر مطالب مربوط به این موضوع روی لینک سازه های فلزی پیچ و مهره ای و سوله کلیک کنید.
تعریف ساختمان: در حالت کلی به هر چیزی که ساخته می شود ساختمان می گویند ولی در این بخش منظور از ساختمان منظور بناهای ساخته شده با مصالح بنایی ( آهن – سیمان – گچ – آجر و غیره ) است ، شاید بتوان گفت:یك ساختمان خوب از نظر ما: مفید،قابل استفاده ،زیبا ودلنشین،راحت وآرام بخش،محكم وبادوام است.اقتصادی و كم هزینه بوده ،با نیازهای روحی و جسمی استفاده كننده ،زمین وشرایط محیطی هماهنگ است.
انواع ساختمان
الف) از نظر مصالح مصرفی: اسکلت بتنی - اسکلت فلزی – آجری - خشتی و گلی
ب)از نظر کاربرد مصرف:مسکونی – اداری – تجاری - آموزشی - بیمارستان - انبارها - ورزشگاه...
از نظر مصالح مصرفی
1- ساختمان های اسکلت بتنی:
اسکلت این نوع ساختمان ها (تیرهای اصلی و ستون ها) از بتن مسلح (بتن آرمه) با فرمول ترکیبی به قرار زیر ساخته می شود
فولاد (به صورت میلگرد ساده و یا آجدار) سیمان + آب + ماسه + شن = بتن آرمه
سقف این نوع ساختمان ها به صورت تیرچه بلوکی و یا به صورت بتن آرمه اجرا می گردد.
معایب:
ساخت آن زمان زیاد می برد – سنگینی وزن بتن (افزایش بار مرده) و ...
محاسن:
عمر طولانی (بتن 28 روزه 90% مقاومت خود را بدست می آورد و 10 % باقی مانده در 20 تا 25 سال بدست می آید)
مقاومت در مقابل نیروهای (کششی – فشاری و...) مقاومت در برابر آتش سوزی و ...
بارمرده ساختمان شامل بارهای ثابت و غیرقابل جابجایی ساختمان مانند بارهای سقف و تیر و ستون و... می باشد و بار زنده در ساختمان شامل بارهای قابل جابجایی (متحرک) ساختمان مانند میز، صندلی ، انسان و.. می باشد.
از انواع آجر سفال های تیغه ای، قطعات گچی و یا چوب دیوارهای بتن آرمه جهت ایجاد پارتیشن ها ( دیوارهای جداکننده) استفاده می شود.
2- ساختمان اسکلت فلزی: اسکلت این نوع ساختمان ها (پل ها و ستون ها) از پروفیل های فولادی بوده و اتصالات آن معمولاً از جوش یا پیچ و مهره استفاده می شود.
سقف این نوع ساختمان ها به صورت تیرچه بلوکی و دال بتونی یا به صورت طاق ضربی استفاده می شود.
معایب:
1- زنگ زدگی در برابر رطوبت
2- در برابر آتش سوزی های شدید تغییر شکل می دهد و ....
3-جوش نامناسب : در ساختمانهای فلزی اتصال قطعات به همدیگر با جوش ، پرچ ، پیچ صورت میگیرد . استفاده از پیچ و مهره وتهیه ، ساخت قطعات در کارخانجات اقتصادی ترین ، فنی ترین کار می باشد که در کشور ما برای ساختمانهای متداول چنین امکاناتی مهیا نیست . اتصال با جوش بعلت عدم مهارت جوشکاران ، استفاده از ماشین آلات قدیمی ، عدم کنترل دقیق توسط مهندسین ناظر ، گران بودن هزینه آزمایش جوش و ...برزگترین ضعف میباشد.
محاسن:
1- ساخت (اجرای) اسکلت سریع صورت می گیرد
2- فضای کمتری اشغال می کنند و ...
سقف این نوع ساختمان ها به صورت تیرچه بلوک و یا طاق ضربی اجرا می شود.
اتصالات اسکلت فلزی در ایران به وسیله ی جوش انجام می شود و در برخی کشور ها از پیچ ومهره استفاده می کنند.
در اتصالات اسکلت فلزی از تسمه و نبشی و در اتصالات زیر ستون از پلیت PL یا صفحه ی فولادی استفاده می کنند.
از انواع آجر، سفال های تیغه ای، قطعات گچی و یا چوب جهت ایجاد پارتیشن ها (دیوارهای جداکننده) استفده می کنند.
توجه: در ایران ستون ها را معمولاً از تیرآهن های INP و IPE به صورت دوبل و یا تیر آهن های بال پهن IPB و یا قوطی به صورت تکی استفاده می کنند.
سازه های فلزی پیچ ومهره ای دارای سرعت انجام اجرای بسیاربالا ومقاومت زیادتری نسبت به اتصالات جوشی دارد.ازآنجاییکه هنوز استاندارد دقیق وکاملی نسبت به اتصالات جوشی وجود ندارد
با وجود تجربه تلفات و خسارات سنگین زلزله هاى اخیر مانند زلزله هاى منجیل و بم ، احتمال جدى وقوع زمین لرزه هاى بزرگ در بیشتر مناطق پر جمعیت كشور و نیاز جدى به اعمال كنترل كیفى در طراحی و اجرای ساختمانها، متاسفانه هنوز توجه كافی به ساخت و ساز صحیح نشده است . از نظر علم مهندسى زلزله ، در حال حاضر ساخت بناهای مقاوم در برابر زلزله امكان پذیر است ، لیكن عملا به دلیل یكسری مشكلات اجرائی رسیدن به ساختمانهای مقاوم تضمین نمی گردد
یکی از مهمترین وظایف بازرس یا تیم کنترل کیفی جوش، ارزیابی حقیقی جوشها به منظور بررسی مناسب بودن آنها در شرایط بهره برداری و در واقع تعیین هر گونه کمبود و نیز نامنظمی در جوش یا قطعه جوشکاری شده که عموما ناپیوستگى نامیده میشود میباشد. در حالیکه یک ناپیوستگى، هر گونه اختلال در ساختار یکنواخت را بیان می کند، یک عیب ناپیوستگى وپژه است که مناسب بودن سازه یا قطعه را زیر سئوال می برد. شکل ناپیوستگى را میتوان به دو گروه کلی خطی و غیر خطی تقسیم نمود. ناپیوستگى هاى خطی طولی به مراتب بیش از پهنا دارند. زمانیکه در جهت عمود بر تنش اعمالى قرار گیرند، یک ناپیوستگى خطی نسبت به غیر خطی شرایط بحرانی تری را ایجاد می کند، چرا که احتمال اشاعه و در نهایت تخریب آن بیشتر خواهدبود.
مشكل اصلی آسیب پذیرى لرزه ای ساختمانها حتی نمونه های جدید الاحداث در ایران ، عدم استفاده صحیح از دانش فنی در مراحل طراحی و اجرا می باشد. دستورالعملهای اتصالات جوشكاری شده و ضوابط طراحی ساختمانهای فولادی، گاهی در طراحی و اجرا سهل انگاری میشود. لذا بایستی سطح معلومات فنی این افراد افزایش یافته و نیز مكانیزمی براى اعمال قاطعیت اجرایی و كنترل امر در نظر گرفته شود و البته طوری كه حقوق مهندس ناظر حفظ شده و مسئولیتها به درستی تقسیم گردد.
جوشها در همه بخشها بایستی منطبق بر اطلاعات نقشه بوده و از لحاظ بعد و طول جوش و كنترل كیفیت لازم بررسی گردد. در استاندارد 2800 ، آزمایشات اولتراسونیك و رادیوگرافى براى كنترل اتصالات جوشی قابهای خمشی ویژه اجباری شده است كه البته بسته به تشخیص مهندس ناظر در سایر حالات حتی در ساختمانهای معمولی نیز باید انجام گردد. در این مقاله ، ضمن مروری بر عیبهای معمول جوشكاری در اجرای ساختمانهای فولادی، روشهای بازرسی و كنترل كیفیت جوش ارائه میگردد.
نتیجه گیرى
ساختمانهاى فولادى بخش قابل توجهى از ساخت و ساز در ایران را تشكیل می دهند و یكی از مهمترین موضوعات در هر ساختمان فولادى بویژه از نقطه نظر مقاومت لرزه اى، كنترل جوشكارى آن میباشد. جوشها در همه بخشها بایستى منطبق بر اطلاعات نقشه بوده و از لحاظ بعد و طول جوش و كنترل كیفیت لازم بررسى گردد. در این خصوص حتى ممكن است در یك ساختمان فولادى كوچك به انجام آزمایشات غیر مخرب (NDT) بر روى جوش نیاز باشد. در استاندارد ، 2800، آزمایشات اولتراسونیك و رادیوگرافى براى كنترل اتصالات جوشى قابهاى خمشى ویژه اجبارى شده است كه البته بسته به تشخیص مهندس ناظر در سایر حالات نیز انجام میگیرد.
- سازه بتنی یا فلزی ؟
سازههای بتن آرمه در مقابل سازههای فولادی معمولاً نیاز به هزینه کمتر و زمان بیشتری برای ساخت دارد؛ در حالیکه سازههای فولادی ابتدا نیاز به سرمایه زیادی برای خرید آهن آلات دارد ولی در عوض شاهد سرعت اجرای بالاتری خواهیم بود. بنابراین در ساختمانهای عادی کمتر از 6 طبقه در نهایت از این منظر تفاوت زیادی وجود ندارد.
در اسکلتهای فولادی حتماً باید تمام اسکلت آماده باشد تا بتوان سقف را اجرا کرد. به عبارت دیگر اول باید تیر و ستونهایی وجود داشته باشد تا بتوان روی آن سطحی به نام سقف یا همان کف اجرا کرد. در حالیکه در سازههای بتن آرمه ابتدا ستونهای هر طبقه و سپس سقف همان طبقه که خود مشتمل بر تیرها و کف یکپارچهتری نسبت به سازههای فولادی است اجرا میشود.
مزیت این روش نسبت به روش اول آن است که میتوان طبقه مورد نظر را سریعتر برای اجرای دیگر مراحل از جمله تیغه چینی، اجرای تأسیسات مکانیکی و برقی و... در اختیار سایر پیمانکاران قرار داد که خود موجب تسریع در روند طرح خواهد بود.
ولی بهطور کلی زمان اجرای سازههای فولادی در مقیاسهای بزرگ تا حدودی کوتاهتر از سازههای بتن آرمه و هزینههای سازههای بتن آرمه کمتر از سازههای فولادی است که هر سازندهای با توجه به شرایط و معیارهای خود تصمیمگیرنده اصلی است.
حال با فرض وجود شرایطی کاملاً ایدهآل، یعنی عدموجود محدودیت زمان و هزینهها، عامل سوم یعنی کیفیت سازه را بررسی میکنیم. کیفیت را میتوان از جنبههای متفاوتی مانند مقاومت در برابر بارهای ثقلی وارده و زلزله، مقاومت در برابر حرارت، ابعاد، دهانههای قابل پوشش، تعداد طبقات قابل طراحی، قابلیت ترمیم آسان و... مورد نقد و بررسی قرار داد. با توجه به گستردگی و پیچیدگی مسئله، در اینجا فقط تصمیمگیری برای ساختمانهای عادی را مورد توجه قرار میدهیم.
اولین و مهمترین نکته قابل ذکر در این مورد مقاومت مصالح و ابعاد مصالح مصرفی است. معمولاً هر چه اعضای باربر ما ابعاد بزرگتر از نگاه عام و ممان اینرسی بالاتر از دید مهندسی داشته باشد، رفتار سازهای مناسبتر است و هر چه مصالح مصرفی که در عرف ساختمانسازی بتن یا فولاد هستند قابلیت تحمل نیروهای بیشتر را داشته باشند منجر به طراحی اعضای ظریفتری خواهند شد.
اگر هر دو عامل در کنار هم قرار گیرند منجر به رسیدن به سختی و صلبیت بالاتری خواهند شد که جزء اصلیترین آیتمهای طراحی یک مهندس محاسب به شمار میروند.
در طراحی سازهها، مقاومت بتن را 10 درصد مقاومت فولاد فرض میکنند بنابراین ابعاد ستونها و تیرهای بتنی، بهمراتب بیش از سازههای فولادی است. البته این ابعاد بزرگ اعضای بتنی، ممان اینرسی بسیار بالاتری نسبت به گزینه دیگر به ارمغان خواهند آورد که در نهایت سازه بتنی، سختی بالاتر و معمولاً رفتار سازهای مناسبتری دارد.
« سازههای بتنی سنگین هستند.» در پاسخ به این ایراد باید گفت: ابعاد بزرگ سازه تا جایی مورد پذیرش یک مهندس است که منجر به سنگینی بیش از حد سازه نشود و با توجه به آنکه بحث ما در مورد سازههای عادی کمتر از 6 طبقه است تفاوت وزن اسکلت نیز آنچنان نخواهد بود تا مهندس طراح را به سمت طراحی سازه فولادی بکشاند. این موضوع در بسیاری از سازههای عظیم نیز صادق است که برج 56 طبقه تهران نمونه بارزی از این دست است.
بحث زلزله که بحث داغ این روزهای تهران است میتواند جنبه دیگری از کیفیت مناسب یک سازه باشد. سازههای بتن آرمه عادی و به ویژه مجهز به دیوارهای بتنی بهعلت سختی بالا نسبت به سازههای فولادی در برابر زلزله، در بیشتر موارد مقاومت بسیار بالایی از خود نشان میدهند اما سازههای فولادی نیز میتوانند همین رفتار را از خود نشان دهند مشروط برآنکه طراحی مناسبیداشته باشند.
نکته قابل تامل اینجا است که این رفتار به چه قیمتی به دست خواهد آمد؟ اگر طراحی، یک طراحی بدون نقص باشد، هم سازه فولادی و هم سازه بتن آرمه در چند ثانیه وقوع زلزله، با حداقل خسارت ممکن جان سالم به در خواهند برد. اما کار به اینجا ختم نخواهد شد و پس از زلزلههای زیادی شاهد شکستگی لولههای گاز و وقوع آتش سوزیهای مهیب بودهایم که گاه از خود زلزله مخربتر هستند.
با توجه به اینکه اطفاء حریق بلافاصله بعد از وقوع حادثه ممکن نیست، ساختمان باید به گونهایطراحی شود که تا چند ساعت متوالی بتواند آتش را با حداقل خسارات وارده تحمل کند. درسازههای بتن آرمه مقاومت بالایی در برابر آتش سوزی وجود دارد، اما درسازههای فولادی درصورتیکه تمهیدات ایمنی لازم در آنها صورت نپذیرد در چند دقیقه ابتدایی حریق، شاهد تخریبهای بسیار سریع و غیرقابل جبران خواهیم بود که این مورد نیز مزیتی بسیار ارزشمند برای سازههای بتن آرمه به حساب میآید.
اما آنچه اکثر مهندسان را نسبت به سازههای بتن آرمه به شدت بدبین کرده، عدمقطعیتها، یکنواخت نبودن مقاومت بتن و کم اطلاعی بسیاری از سازندگان از نحوه عملآوری و به دست آوردن نتیجهای مطلوب از این ماده است. قابلیت اشتباه در تهیه بالقوه این نوع ماده در مقابل فولاد توجیه دیگری است که از سوی عده زیادی در مخالفت با بتن ارائه میشود، چراکه ممکن است حین عمل آوری، مقاومت فشاری کمتر از حد مورد نیاز به دست آید.
این گروه معتقدند جبران یک اشتباه در سازههای بتن آرمه در مواردی منجر به تخریب اجباری سازه میشود در حالیکه فولاد در هر لحظه که سازنده اراده کند با هزینهای به نسبت پایین قابل ترمیم و تقویت است
در پاسخ به این ایراد باید گفت این عدمقطعیتها در آیین نامهها با اعمال ضریب ایمنی بسیار بالایی پیشبینی شده تا جایی که در موارد زیادی شاهد مقاومتی چند برابر مقاومت مورد نیاز در ساخت این قبیل سازهها هستیم.از سوی دیگر این عدمقطعیت کیفیت بتن در شالوده وسقفهای سازه فولادی نیز وجود دارد و صرفاً متعلق به سازههای بتن آرمه نیست.
در نهایت باید بر این موضوع تاکید کرد که بهطور کلی هم سازههای فولادی و هم سازههای بتن آرمه درصورتی که در طراحی آنها سیستم مناسب و منطبق بر آییننامههای به روز، مورد استفاده قرار نگیرد و متخصصین متبحر آنها را اجرا و مهندسین با تجربه بر اجرای آنها نظارت مستمر نکنند، هیچ رجحانی از نظر کیفیت و قابلیت اطمینان بر دیگری ندارند.
فراموش نکنیم معیار چهارمی نیز در انتخاب وجود دارد؛ معیاری که 3 معیار هزینه، زمان و کیفیت را تحت سیطره خود قرار میدهد: فولاد بهعنوان یک سرمایه ملی مادهای است که ارزان به دست نمیآید و همانند نفت روزی تمام خواهد شد؛ مادهای که باید در صنایع ارزشمندتر و یا حداقل در سازههای خاص که نیاز به ظرافت خاصی دارند و پس از بررسیهای علمی برتری فولاد در آن محرز شده، مورد استفاده و بهره برداری قرار گیرد تا شاهد رشد اقتصادی در دیگر زمینههاباشیم.
بهنظر نویسنده استفاده از سازههای بتن آرمه با توجه به مصرف بهمراتب پایینتر از فولاد (بهصورت میلگرد) هم از نظر سازهای و هم از نظر اقتصادی و هم از جنبه ملی بهمراتب مناسبتر و بهینهتر از سازههای فولادی است.
گروه مهندسی معماری خونه ساز.....
نظرات شما عزیزان:
برچسبها: